تجارب تاریخی به دشمنان اسلام آموخته است که وقتی نیروی متراکم مسلمانان با هم پیوند خورده و متحد شوند می توانند مسیر تاریخ را عوض کرده و دنیای جدیدی فراروی انسان عصر خویش بگشایند، از این روی سیاست ثابت دشمنان اسلام همواره بر ایجاد اختلاف مستمر و همیشگی میان مسلمانان با هدف فشل کردن توان آنها بوده است. در این میان اما، مراجع مذهبی و عقلای قوم از مذاهب مختلف اسلامی با پای فشردن بر اتحاد، وحدت و یکپارچگی مسلمانان، علاوه بر مقابله با طراحی هوشمندانه دشمن بر منشور قرآنی اخوت اسلامی اصرار می ورزند. مفتی اعظم شیخ شلتوت و آیت الله العظمی بروجردی شاید اولین زعمای بزرگ تسنن و تشیع بودند که پیش از انقلاب اسلامی پرچم اتحاد مسلمانان را برافراشتند و آغازگر راه عزت آفرین جدیدی شدند. پس از ایشان و با پیروزی انقلاب اسلامی؛ ایران عزیز و رهبران سترگ آن تنها پرچمداران مظلوم وحدت اسلامی در جهان معاصر بودند که گام های بزرگ و ثمر بخشی جهت تحکیم بنیان های اتحاد مذاهب اسلامی برداشتند و بدین وسیله بر داغ دل رسول گرامی اسلام (ص) مرهم گذاشتند. ایجاد، توسعه و پویایی «مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی» نیز رویکردی از این سنخ بود که به طور منظم اهداف وحدت را پیگیری و دنبال کرده است.
اما بازگشت به وحدت و اخوت اسلامی که اصلی قطعی، واجب و انکارناپذیر است مبتنی بر مقدماتی می باشد که از جمله آنها گفتگوی میان نخبگان و عامه پیروان مذاهب مختلف اسلامی با یکدیگر است. تا راه گفتگو میان طرفین دعوا هموار نشود و امکان رد و بدل آراء و نظرات مختلف به سهولت و بی واسطه انجام نگیرد پی ریزی وحدت واقعی امری واهی و دور از انتظار خواهد بود، بنابراین گفتگوی پیروان مذاهب اسلامی از باب مقدمه واجب، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. البته وحدت مذاهب اسلامی به معنای عدول از باورهای مذهبی طرفین نیست، بلکه غرض صرفا فربه کردن اشتراکات و دوری از نزاع های فشل کننده و بی حاصل است که قرآن کریم بر آن تاکید دارد.
حال سوال این است که پل های گفتگو را چگونه باید ایجاد کرد؟ تا تسهیل کننده ارتباط طرفینی، خاموش کننده بغض های متعصبانه و روشنگر حقیقت باشد؟ و بتواند دل های پیروان مذاهب اسلامی را زیر چتر واحد اسلام عزیز متحد و یک پارچه کند؟ بی شک برپایی همایش ها و نشست های نخبگان و آکادمیک بزرگان و تاثیرگذاران قوم نقش ممتاز و بی بدیلی در این مهم بازی می کند، اما با این همه می توان در کنار این کنگره های عظیم وحدت بخش علمی به راه های جدید، نوبنیاد و سهل الوصولی نیز اندیشید که در تسهیل تقریب مذاهب اسلامی موثر و کارساز باشد.
از جمله این راهکارها، تاسیس وبسایت تخصصی، مستقل و جهانی «چت روم گفتگوی مذاهب اسلامی» با زبان های مختلف است. فضای مجازی چت روم های اینترنتی به دلیل امکان کتمان هویت واقعی کاربران و سرعت بسیار بالایی که در ایجاد ارتباط دارند محمل بسیار مناسبی برای گفتگوی پیروان مذاهب اسلامی از هر طبقه اجتماعی می باشند.
البته چت روم های رایج فعلی که در داخل کشور فعال هستند بیشتر گذران اوقات فراغت و سرگرمی کاربران را دنبال می کنند و گاه به ناهنجاری هایی مبتلا بوده و عوارضی نیز به دنبال دارند که نباید استفاده ناشایست و غلط از آنها ما را نسبت به اصل وجودشان بدبین و بدگمان کند، بدیهی است که با هدف گذاری و برنامه ریزی های هوشمندانه می توان ابزارها را به استخدام اهداف عالی و فضیلت های متعالی در آورد.
در چت روم های اینترنتی کاربران می توانند هویت واقعی خود را مخفی کرده و حرف های خود را پشت هویت مجازی خودساخته بیان کنند که این گزاره برای گفتگوی پیروان مذاهب اسلامی یک فرصت و امتیاز محسوب می شود، چرا که سپری در مقابل متعصبان افراطی بوده و می تواند در ترغیب افراد به مشارکت در مباحث و ابراز صریح عقاید موثر افتد، ضمن این که سرعت بالای ایجاد و استمرار ارتباط مشوق دیگر کاربران محسوب می شود.
در «چت روم گفتگوی مذاهب اسلامی» تنها هویت، عنوان و مشخصه کاربر باید مذهب او باشد تا کاربرانی که با هدف بحث پیرامون مذاهب گرد هم می آیند برای ورود و طرح بحث ابتدا از مذهب طرف مقابل آگاهی و اطلاع داشته باشند و بدانند با پیرو کدام مذهب و مسلکی قرار است سخن برانند. بدیهی است که اگر اصل وجود چنین چت رومی پذیرفته شود اندیشمندان و فرزانگان متخصص در مذاهب اسلامی و مهندسان و برنامه نویسان نخبه وبسایت های اینترنتی همه موارد مورد نیاز را در آن لحاظ خواهند کرد.
با توجه به تعصبات شدید مذهبی که در پیروان مذاهب اسلامی وجود دارد و هر کدام از آنها به طور طبیعی در پی اثبات حقانیت خود هستند، اگر چنین چت رومی تاسیس شود و به صورت جهانی تبلیغ گردد به طور طبیعی می تواند به محل ثقل بحث، جدل، تبادل آراء و نظرات مذاهب اسلامی بدل شده و در دراز مدت تاثیر بسزایی در افزایش شناخت و تلطیف قلوب مسلمانان داشته باشد. البته طبیعی است که در ابتدای امر آداب مذاکره و گفتگو رعایت نشود و حتی به توهین، تکفیر، بدگویی، دشنام، لعن، نفرین و مشاجرات بیهوده بیانجامد که می توان با صبر جمیل از غوره های ترش آن حلواهای شیرین ساخت.
به نظر می رسد در صورتی که این ایده مورد توجه واقع شده و مقبول افتد، بهترین جای اجرایی کردن آن «مجمع جهانى تقريب مذاهب اسلامى» خواهد بود.
حجت‌الاسلام اکبرمظفری
